Nederlands English
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 

Middeleeuwse ambachten in Peer, België

Geplaatst op: 9 augustus, 2022 door

In het jaar 1483 op Sint-Servatiusdag werd het stadje Peer belegerd door huurlingen van het Oostenrijkse leger. De Vlaamse steden waren in opstand gekomen tegen het regentschap van Maximiliaan van Oostenrijk. De steden voelden zich in hun autonomie beperkt en waren tegen het autoritaire regeren van Maximiliaan. Vanuit de toren in Peer verdedigden ze zich tegen de huurlingen. Legeraanvoerder Salsar onderhandelde met de bewoners dat ze als ze zich over zouden geven de toren zonder problemen mochten verlaten. Hun leven zou gespaard worden. Ondanks deze belofte werden de bewoners van Peer afgeslacht en de stad werd in brand gestoken. Geschiedschrijvers uit deze periode melden wel 1500 slachtsoffers.

Deze dramatische gebeurtenis werd tot op het einde van de 18e eeuw herdacht met een misviering en optocht. Tot 1850 werd in de kerk ook een jaarmis opgedragen ter nagedachtenis. Deze traditie was in de vergetelheid geraakt en vanaf 1983 werden er weer herdenkingen gestart. Vandaag de dag heeft het evenement meer een feestelijk karakter dan een herdenking. Beleef Het Verleden was met haar ambachtslieden en historische personages uitgenodigd om het verhaal van Peer uit de vergetelheid te trekken. Want vanwege het feestelijke karakter weten ook niet alle mensen vandaag de dag wat er in Peer gebeurd is.

Middeleeuwse ambachtslieden toonden interactief aan het publiek hoe in de middeleeuwen producten werden gemaakt. Hoe werd draad gesponnen? Welke ingrediënten werden er gebruikt om wol te verven? Kinderen konden een draad spinnen en die vervolgens verven en ze leerden wol vilten. En wat maakten de tingieters allemaal? Ook hierbij kon je zelf aan de slag. En hoe ging de smid te werk? Vrouwen en meisjes konden hun haren laten invlechten op middeleeuwse wijze en zich kleden in een middeleeuwse japon. Jongens konden kapers en hoedjes passen. Bij de beenbewerker en pijlen maker was ook van alles te zien en te ontdekken. Foto’s in onderstaand blok zijn gemaakt door Michèle de Meersman.

Speciaal voor dit evenement hebben we twee personages uit het verleden gekozen en weer tot leven gebracht: Adolf van Kleef, heer van Ravenstein en Wijnendale (1425-1492) en zijn tweede vrouw Anna van Bourgondië (1435-1508). Deze historische figuren waren betrokken bij de hoofdrolspelers rondom het conflict in Peer. Zo was Adolf van Kleef door Maria van Bourgondië aangesteld als stadhouder-generaal van de Nederlanden en sloeg diezelfde Adolf Maximiliaan tot ridder op het kapittel van het Gulden Vries in Brugge. Net als de ‘troon’-opvolger Filips de Schone die hij tot ridder sloeg in ‘s Hertogenbosch. Het conflict met de Vlaamse steden kwam tot stand nadat Maria van Bourgondië stierf na een val te paard tijdens een reigersjacht in 1482. Dit gebeurde in de bossen van Wijnendale op het domein van Adolf van Kleef. Maria van Bourgondië was getrouwd met Maximiliaan I van Oostenrijk, een huwelijk dat de Franse dreiging het hoofd kon bieden, en ze liet onder andere een vierjarig zoontje achter: Filips de Schone.

Filips de Schone zou door de dood van Maria van Bourgondië de wettige heerser van alle Bourgondische erflanden worden. Zijn vader Maximiliaan van Oostenrijk zou zijn taken waarnemen als regent tot Filips 16 jaar zou worden. Na Maria’s dood echter zou Maximiliaan het nadelige vredesverdrag dat Maria had gesloten met de Franse koning betwisten en was hij uit op oorlog met de Fransen, wat de Vlaamse steden niet zagen zitten. Er ontstond een machtsvacuüm waarin gestreden werd tussen de Vlaamse steden en Maximiliaan om het regentschap over de erfopvolger Filips de schone. De Vlaamse opstand begon in 1483 en zou tot 1492 duren. De strijd in Peer tegen de Oostenrijkse troepen is hier één voorbeeld van.

In de Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan wilden steden in het graafschap Vlaanderen en het zuiden van het hertogdom Brabant het regentschap van Maximiliaan van Oostenrijk niet erkennen. De steden stelden zelf een raad samen om in naam van Filips de Schone te regeren, eerst nog op ‘goede’ voet met Maximiliaan, maar al snel werd het hard tegen hard. Adolf van Kleef die altijd in dienst van de Bourgondische hertogen was geweest, keerde zich tegen het einde van zijn leven tegen Maximiliaan en werd één van de leiders van de Vlaamse opstandelingen. De opstand werd militair neergeslagen, waardoor de steden minder macht kregen, behalve Antwerpen, dat Maximiliaan trouw was gebleven. De hoge adel kreeg meer invloed in het landsbestuur.

In Memoriam – Gerard Massar

In Memoriam – Gerard Massar. Fotografie Michèle de Meersman.

Tot onze spijt en verdriet is Gerard Massar die meewerkte aan meerdere projecten van Beleef Het Verleden enkele weken na dit optreden overleden. Het leven vergaat, de herinneringen blijven. We zijn blij zoveel jaren met hem te hebben kunnen samenwerken.