Middeleeuws programma Oudenhofmarkt

In een tijd waarin massa-productie niet meer weg te denken is uit ons leven en waarin globalisering en digitalisering ons leven bepalen is er weer hernieuwde aandacht voor datgene wat ambachtelijk gemaakt is. De wereld van de ambachten is kleinschaliger en overzichtelijker, maar vraagt ook vaardigheden die we soms helemaal niet meer kennen.

In de middeleeuwen was het heel gebruikelijk om als jongen in de leer te gaan bij een gildemeester om zo een vak te leren. Vrouwen werden geen lid van gilden maar konden bijvoorbeeld wel thuis spinnen of weven. Voor beiden gold dat ze een goede kwaliteit moesten afleveren. Binnen een gilde kon je na een tijdje benoemd worden tot gezel en dan werkte je in loondienst voor de meester. Als je goed genoeg was mocht je na een periode van vijf tot negen jaar een meesterproef afleggen. Daarmee kon je bewijzen hoe goed je het vak beheerste. Als je hiervoor slaagde mocht je jezelf meester noemen en een eigen bedrijf beginnen.

 

Middeleeuwse activiteiten

• Schapen scheren

Demonstratie: kinderen en volwassenen kunnen een kijkje nemen bij de schapen en een stukje wol van het schaap meenemen om zo een traject van enkele interactieve demonstraties door te lopen met het thema: van grondstof naar product.

 

• Wol wassen

Kinderen mogen de helft van de wol die ze gekregen hebben wassen. Ze verwijderen het vuil door het in water te weken en te spoelen. Vervolgens wordt de wol te drogen gehangen.  In de middeleeuwen gebeurde dit vaak op rekken.

Terwijl de wol droogt kunnen ze door naar een ander onderdeel. Als de wol nog niet droog is nemen ze het ongewassen stukje wol mee naar het volgende onderdeel.

 

• Wol vlaken en kaarden

Vlaken is ook een techniek om de wol schoner te maken. Dit gebeurt op een vlaaktafel. Dit is een frame met gespannen touwen. Met stokken wordt er op de wol geslagen zodat het vuil wat er nog in zit door het raster heen valt en door het slaan neemt het volume van de wol toe.

Met kaarden worden de vezels van de wol op zo’n manier verdeeld dat deze heel prettig en gelijkmatig spint. Je legt kleine plukjes wol op de kaarden en kamt deze als het ware uit. Kaarden is in de 14^e eeuw in de Vlaamse provincies geïntroduceerd.

 

• De wol verder bewerken: spinnen, vilten, weven

Er zijn twee kramen waar je kunt zien en kunt uitproberen hoe je met de voorbewerkte wol verder kunt werken.

Probeer te spinnen met een spintol of vilt een armbandje of sleutelhanger. Neem ook een kijkje bij de weefster: hoe wordt van die gesponnen draad een kleed geweven?

Ook binnen het kader van ‘grondstof naar product’ maar iets anders dan wolbewerking:

• Touw slaan  

Interactieve lijnbaan met kraam. Maak zelf een springtouw en leer knopen.

• Manden maken

Kom kijken bij de middeleeuwse mandenmaker. Probeer het ook zelf uit.

 

• Middeleeuwse muziek

Er zijn twee middeleeuwse muzikanten aanwezig die met hun middeleeuwse wagentje met trommels, toeters, bellen, fluiten, ratels etc. interactief met publiek muziek gaan maken. Daarnaast zul je ze ook zien optreden met trommel, fluiten, schalmei en doedelzak.